پیچ خوردگی مچ پا: دلایل، علائم، تشخیص و درمان

بیماری ها, بیماری های اندام تحتانی, مقالات impmr ژانویه 8, 2025

پیچ خوردگی مچ پا یکی از آسیب‌های شایع در تمام سنین است که می‌تواند به دلیل کشش یا پارگی رباط‌های محافظ مچ پا اتفاق بیافتد. این نوع آسیب‌ها می‌تواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد. در اکثر موارد، آسیب‌ها به طور موقت و با درمان‌های ابتدایی مانند استراحت و استفاده از یخ بهبود می‌یابند. در صورتی که آسیب شدید باشد و درد یا تورم بیش از حد باشد، مراجعه به پزشک الزامی است.

توصیف بیماری:

رباط‌ها بافت‌های فیبری محکمی هستند که استخوان‌ها را به یکدیگر متصل می‌کنند. در مچ پا، رباط‌ها مسئول اتصال استخوان‌ها و حفظ ثبات مفصل هستند. در اکثر موارد، آسیب به رباط‌های خارجی (لترال) مچ پا وارد می‌شود که می‌تواند شامل پارگی میکروسکوپی یا حتی پارگی کامل رباط‌ها باشد. در موارد شدید، آسیب‌های رباطی می‌توانند منجر به بی‌ثباتی مفصل شوند که در درازمدت آسیب‌های استخوانی و غضروفی را به همراه دارد.

علل پیچ خوردگی مچ پا

پیچ خوردن مچ پا می‌تواند در فعالیت‌های مختلفی رخ دهد، از جمله:

راه رفتن یا ورزش کردن بر روی سطوح ناهموار
زمین خوردن یا پیچ خوردن پا
ورزش‌هایی که نیاز به حرکات پیچشی دارند مانند بسکتبال، فوتبال یا تنیس
برخورد با فرد دیگری در حین ورزش که باعث ایجاد پیچش در پا شود

علائم پیچ خوردگی مچ پا

درد: یکی از اصلی‌ترین علائم پیچ خوردگی مچ پا است.
تورم: ناحیه آسیب‌دیده معمولاً متورم می‌شود.
حساسیت: لمس ناحیه آسیب‌دیده باعث ایجاد درد می‌شود.
کبودی: ممکن است در ناحیه آسیب‌دیده کبودی مشاهده شود.
بی‌ثباتی: در موارد پارگی کامل رباط‌ها، مفصل مچ پا بی‌ثبات می‌شود.

در صورت پارگی شدید رباط‌ها، ممکن است صدای “پاپ” هنگام آسیب شنیده شود.

معاینه بالینی و تشخیص

پزشک معمولاً با معاینه فیزیکی می‌تواند شدت آسیب را تشخیص دهد. برخی از روش‌های تصویربرداری که ممکن است برای تشخیص استفاده شوند عبارتند از:

عکس رادیولوژی (X-ray): برای رد احتمال شکستگی استخوان.
MRI: در صورت شک به آسیب‌های شدید رباط‌ها یا غضروف‌ها.
سونوگرافی: برای مشاهده وضعیت رباط‌ها و بررسی ثبات مفصل.

طبقه‌بندی شدت آسیب:

آسیب خفیف (گرید 1): کشش جزئی یا پارگی میکروسکوپی رباط‌ها، تورم و حساسیت خفیف.
آسیب متوسط (گرید 2): پارگی ناقص رباط‌ها، تورم و حساسیت متوسط.
آسیب شدید (گرید 3): پارگی کامل رباط‌ها، تورم شدید و بی‌ثباتی مفصل.

برخی درمان های مناسب پیچ خوردگی مچ پا

تقریباً تمام موارد پیچ خوردگی مچ پا با درمان‌های غیرجراحی بهبود می‌یابند. برنامه درمانی باید توسط پزشک متخصص طب فیزیکی انجام گردد و معمولاً شامل سه مرحله است:

مرحله اول (استراحت و کاهش تورم): در این مرحله، استفاده از سرما درمانی و استفاده از دستگاه های پیشرفته مناسب این آسیب به همراه داروهای مناسب بنا به صلاحدید پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی انجام می گیرد . محافظت از مچ پا بسیار مهم است.
مرحله دوم (بازگرداندن دامنه حرکت و تقویت مفصل): این مرحله شامل ورزش‌های تقویتی و بازتوانی است.
مرحله سوم (بازگشت به فعالیت‌های ورزشی): پس از بهبودی، فرد می‌تواند به تدریج به فعالیت‌های پیچشی و ورزش‌های سنگین‌تر بازگردد.

رعایت موارد درمانی در منزل:

برای آسیب‌های خفیف‌تر، پروتکل درمانی RICE می‌تواند مفید باشد:

استراحت: از راه رفتن و فشار آوردن بر روی پا خودداری کنید.
یخ: استفاده از یخ برای کاهش تورم (20 تا 30 دقیقه، 3 یا 4 بار در روز).
فشار: استفاده از باند یا پانسمان کشی برای بی‌حرکت نگه داشتن پا.
بالا بردن: مچ پا را بالاتر از سطح قلب قرار دهید.

1. درمان مدیکال:

داروهایی برای کاهش درد و تورم

۲. درمان های فیزیکی تخصصی:

با توجه به درگیری بیمار نوع استفاده از دستگاه های پیشرفته و بروز تجویز می گردد که عمده خاصیت این دستگاه ها کمک به کاهش درد و اسپاسم ، کاهش التهاب و تسریع ترمیم بافتی ، کنترل درد و بهبود خون‌رسانی ، برای کاهش فشار روی مچ پا و ریشه‌های عصبی ، تقویت عضلات مچ ، بهبود انعطاف‌پذیری و بازگرداندن حرکت طبیعی مفصل مچ

۳. تزریقات تخصصی

در موارد مقاوم به درمان‌های اولیه:

تزریقات تخصصی تحت هدایت آلتراسوند برای دقت بیشتر بنا به نظر پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی تجویز می گردد .

۴. توانبخشی جامع

طراحی برنامه ورزشی فردمحور

تمرینات اصلاحی وضعیت بدن (Postural Training)

تمرینات ثبات مرکزی (Core Stability)

آموزش حرکات روزانه بدون آسیب به مچ

۵. طب سوزنی و تکنیک‌های Dry Needling