استئونکروز هیپ یا سیاه شدن سر استخوان ران

 

استئونکروز هیپ یا سیاه شدن سر استخوان ران، به وضعیتی گفته می‌شود که در آن خون‌رسانی به استخوان ران مختل می‌شود و موجب مرگ سلول‌های استخوانی می‌گردد. این اختلال می‌تواند در نهایت منجر به تخریب مفصل هیپ و ایجاد درد و آرتروز شدید شود. این بیماری تحت نام‌های دیگری همچون نکروز آواسکولر (AVN) یا نکروز آسپتیک نیز شناخته می‌شود.

هر ساله بیش از ۲۰،۰۰۰ نفر به دلیل ابتلا به استئونکروز سر استخوان ران به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند. این بیماری در سنین ۴۰ تا ۶۵ سالگی شایع‌تر بوده و معمولاً مردان را بیشتر از زنان درگیر می‌کند.

آناتومی مفصل هیپ

مفصل لگن یا هیپ از نوع مفصل گوی و کاسه‌ای است. در این نوع مفصل، سر استخوان ران که به صورت کروی است در داخل حفره استابولوم (جزء از استخوان لگن) قرار می‌گیرد. سطح مفصل سر استخوان ران و استابولوم با غضروف مفصلی پوشیده شده است که به تسهیل حرکت و کاهش اصطکاک بین این دو بخش کمک می‌کند. در استئونکروز، کاهش جریان خون به سر استخوان ران موجب مرگ و تخریب سلول‌های استخوانی می‌شود که می‌تواند باعث آسیب به غضروف و در نهایت منجر به آرتروز شود.

علل استئونکروز هیپ

استئونکروز به دلیل اختلال در خون‌رسانی به سر استخوان ران ایجاد می‌شود. هنگامی که خون‌رسانی قطع یا کاهش می‌یابد، استخوان شروع به تخریب می‌کند و غضروف مفصلی نیز آسیب می‌بیند. عواملی که موجب بروز این بیماری می‌شوند شامل:

1. آسیب‌ها: در رفتگی، شکستگی یا سایر آسیب‌های مفصل هیپ که به عروق خونی آسیب می‌زنند.
2. مصرف زیاد الکل: الکل می‌تواند موجب رسوب چربی در رگ‌ها و کاهش جریان خون به استخوان‌ها شود.
3. داروهای کورتیکواستروئید: مصرف طولانی‌مدت داروهای استروئیدی می‌تواند با کاهش جریان خون به استخوان‌ها مرتبط باشد.
4. بیماری‌ها و اختلالات پزشکی: بیماری‌هایی همچون لوپوس، بیماری غواصان، اختلالات میلوپرولیفراتیو و ترومبوز می‌توانند باعث استئونکروز شوند.

علائم استئونکروز هیپ

استئونکروز هیپ معمولاً به صورت درد مفصل هیپ شروع می‌شود که بیشتر در ناحیه کشاله ران یا باسن احساس می‌شود. در مراحل ابتدایی، حرکت مفصل هنوز امکان‌پذیر است ولی به تدریج با پیشرفت بیماری، درد شدیدتر و حرکت مفصل سخت‌تر می‌شود. از جمله علائم دیگر می‌توان به:

• درد شدید در مفصل لگن
• مشکل در ایستادن و وزن گذاشتن بر روی مفصل
• کاهش دامنه حرکات مفصل
• پیشرفت تدریجی درد و مشکل در حرکت مفصل

تشخیص استئونکروز هیپ

تشخیص دقیق استئونکروز هیپ نیاز به ارزیابی‌های دقیق پزشکی و تصویربرداری دارد:

• رادیوگرافی ساده (X-ray): برای مشاهده آسیب‌های استخوانی و تخریب سر استخوان ران استفاده می‌شود.
• MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی): این روش برای تشخیص تغییرات زودهنگام و ارزیابی میزان آسیب به استخوان‌ها استفاده می‌شود.

استئونکروز هیپ یک بیماری پیچیده است که نیاز به تشخیص و درمان به موقع دارد. با استفاده از روش‌های مناسب، می‌توان درد را کاهش داد و از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. در صورت تجربه علائم مشابه استئونکروز هیپ، توصیه می‌شود که با یک متخصص طب فیزیکی مشورت کنید تا بهترین گزینه‌های درمانی برای شما تعیین شود.