نوار عصب و عضله، یا الکترومایوگرافی (EMG)، یکی از روش‌های مهم و کاربردی در زمینه تشخیص بیماری‌های عصبی و عضلانی است. این تست غیرتهاجمی، به پزشکان امکان می‌دهد تا با دقت بیشتری مشکلات مربوط به عصب‌ها و عضلات را شناسایی و درمان کنند. در این مقاله، به بررسی کامل و جامع نوار عصب و عضله خواهیم پرداخت.

نوار عصب و عضله چیست؟

نوار عصب و عضله (EMG) روشی است که فعالیت الکتریکی عضلات و عصب‌ها را اندازه‌گیری و ضبط می‌کند. این تست به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود:

1. نوار عصب (NCS): فعالیت الکتریکی عصب‌ها را بررسی می‌کند.
2. الکترومایوگرافی (EMG): فعالیت الکتریکی عضلات را اندازه‌گیری می‌کند.

کاربردهای نوار عصب و عضله

نوار عصب و عضله کاربردهای متعددی در تشخیص و مدیریت بیماری‌ها دارد. برخی از این کاربردها عبارتند از:

• تشخیص بیماری‌های عصبی: مانند نوروپاتی محیطی، سندرم تونل کارپ، بیماری‌های نخاعی، و بیماری‌های عصبی ارثی.
• تشخیص بیماری‌های عضلانی: مانند میاستنی گراویس، دیستروفی عضلانی، پلی‌میوزیت، و دیگر میوپاتی‌ها.
• ارزیابی دردهای مزمن: مانند کمردرد و گردن درد ناشی از مشکلات عصبی.
• تشخیص بیماری‌های سیستماتیک: مانند دیابت که می‌تواند باعث نوروپاتی شود.

چگونه نوار عصب و عضله انجام می‌شود؟

1. پیش از تست:  باید پوست ناحیه مورد بررسی تمیز و خشک باشد.
2. پوشیدن لباس مناسب: بیمار باید لباس راحت بپوشد تا دسترسی به نقاط مورد بررسی آسان باشد.
3. قرار دادن الکترودها: پزشک یا تکنسین الکترودهای کوچک را بر روی پوست بیمار قرار می‌دهد. این الکترودها فعالیت الکتریکی را اندازه‌گیری می‌کنند.
4. انجام تست نوار عصب (NCS): جریان الکتریکی کوچکی از طریق الکترودها به عصب‌ها ارسال می‌شود تا واکنش آنها اندازه‌گیری شود.
5. انجام تست الکترومایوگرافی (EMG): سوزن‌های نازکی به عضلات وارد می‌شود تا فعالیت الکتریکی عضلات در حالت استراحت و انقباض ثبت شود.
6. تجزیه و تحلیل نتایج: پزشک نتایج را بررسی و تحلیل می‌کند تا تشخیص دقیقی ارائه دهد.

مزایا و معایب نوار عصب و عضله

• غیرتهاجمی و کم‌خطر: برخلاف بسیاری از روش‌های تشخیصی، نوار عصب و عضله کم‌خطر و غیرتهاجمی است.
• دقت بالا: این تست اطلاعات دقیقی درباره عملکرد عصب‌ها و عضلات ارائه می‌دهد.
• تشخیص زودهنگام: با استفاده از EMG، پزشکان می‌توانند بیماری‌ها را در مراحل اولیه تشخیص دهند و درمان را آغاز کنند.
• ناراحتی موقت: برخی افراد ممکن است در هنگام وارد شدن سوزن‌ها به عضلات احساس ناراحتی کنند.
• نیاز به تفسیر تخصصی: نتایج این تست نیاز به تفسیر توسط پزشک متخصص دارد تا به درستی تشخیص داده شود.

بیماری‌های قابل تشخیص با نوار عصب و عضله

نوروپاتی: بیماری سیستم عصبی محیطی مثل فلج بلز ، نوروپاتی دیابتی و ….

میوپاتی: بیماری درگیر کننده عضلات  که گاهی بصورت مادرزادی و یا در اثر ویروس ها یا مواد شیمیایی احتمال  دارد .

سندرم تونل کارپ: سندرم گیر افتادن عصب ها در نقاط مختلف بدن از جمله مچ دست ( تونل کارپ ) ، آرنج ( تونل کوبیتال ) ، مچ پا (تونل تارسال ) و ….

میاستنی گراویس: بررسی آسیب عصبی در اثر تصادفات و شکستگی ها

نوار عصب عضله چطور انجام می‌شود؟

نوار عصب و عضله (Electromyography – EMG) یک روش تشخیصی است که برای ارزیابی فعالیت الکتریکی عضلات و عصب‌ها استفاده می‌شود. در این آزمایش، الکترودهای کوچکی روی پوست یا درون عضلات قرار می‌گیرند تا فعالیت الکتریکی آن‌ها را ثبت کنند. الکترودها سیگنال‌های الکتریکی تولید شده توسط عضلات را ضبط می‌کنند و این اطلاعات به یک دستگاه ویژه ارسال می‌شود که تجزیه و تحلیل می‌کند. مراحل انجام نوار عصب به‌طور کلی شامل قرار دادن الکترودها، ثبت فعالیت عضلانی در حالت استراحت و انقباض و سپس تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط پزشک متخصص است.

چه موقعی نوار عصب و عضله انجام می‌شود؟

نوار عصب و عضله معمولاً در موارد زیر انجام می‌شود:

• شکایات عضلانی: در صورتی که بیمار از ضعف، درد یا انقباض‌های غیرعادی عضلات شکایت کند.
• اختلالات عصبی: زمانی که پزشک مشکوک به اختلالات عصبی مانند نوروپاتی، تومورهای عصبی یا سکته مغزی باشد.
• آسیب‌های ورزشی: در ورزشکاران، برای ارزیابی آسیب‌های مربوط به عصب و عضله.
• بیماری‌های خودایمنی: در مواردی که اختلالات ایمنی ممکن است باعث آسیب به عصب‌ها و عضلات شوند.
• نوع خاصی از بیماری های خود ایمنی که علاوه بر ضعف عضلانی باعث علائمی مثل افتادگی پلک یا اختلال بلع می شوند .
• تشخیص در گیری ریشه های عصب بخصوص در ستون فقرات گردنی یا توراسیک و یا کمر

چگونه برای انجام نوار عصب و عضله آماده شوم؟

برای آماده‌سازی جهت انجام نوار عصب و عضله، چند نکته را باید رعایت کنید:

• پوشیدن لباس راحت: لباس‌های راحت و مناسب برای انجام آزمایش انتخاب کنید.
• عدم استفاده از کرم یا لوسیون: قبل از آزمایش، از استفاده از هرگونه کرم یا لوسیون بر روی پوست خودداری کنید؛ زیرا این موارد ممکن است تأثیر بر کیفیت نتایج داشته باشند.
• توقف مصرف داروها: در صورتی که پزشک شما توصیه کرده باشد، ممکن است نیاز به قطع برخی داروها قبل از آزمایش داشته باشید. این موضوع را حتماً با پزشک خود در میان بگذارید.( اگر پلاکت بیمار زیر 50000 یا INR بیمار بالای 3 باشد انجام تست با اجازه پزشک معالج امکانپذیر است )

نتایج نوار عصب و عضله

تفسیر نتایج

نوار عصب و عضله باید توسط پزشک متخصص طب فیزیکی انجام و تفسیر شود تا آیتم های مدنظر با توجه به بیماری مشخص گردد و  پزشک  معالج با بررسی نتایج می‌تواند تشخیص دقیقی ارائه دهد و برنامه درمانی مناسبی را پیشنهاد دهد.

نوار عصب و عضله (EMG) یک ابزار تشخیصی حیاتی در پزشکی است که به پزشکان کمک می‌کند تا مشکلات سیستم عصبی محیطی و عضلانی را شناسایی و درمان کنند. با توجه به مزایا و کاربردهای گسترده این روش، انجام EMG می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند. اگر شما یا یکی از عزیزانتان دچار مشکلات عصبی یا عضلانی هستید، مشاوره با یک پزشک متخصص و انجام نوار عصب و عضله می‌تواند گام مهمی در جهت تشخیص و درمان باشد.